W sobotę, 20 kwietnia 2013 r., odbyła się w Mrozach wielka uroczystość patriotyczna odsłonięcia i poświęcenia Tablicy Upamiętniającej 70. Rocznicę Ocalenia w Mrozach Dzieci Zamojszczyzny. Upamiętnienie przygotował Społeczny Komitet Obchodów w skład, którego  weszli przedstawiciele samorządów Mrozów, Kałuszyna, Cegłowa, Grabowca, pod przewodnictwem pana Dariusza Jaszczuka Wójta  Gminy Mrozy i pana Zbigniewa Pawlukowskiego, Przewodniczącego Komitetu.
Uroczystości rozpoczęły się o Mszą Św. o godzinie 12.00 w naszym kościele parafialnym, celebrowaną przez ks. Biskupa Marka Solarczyka i księży z Grabowca, Kałuszyna i Cegłowa. W nabożeństwie udział wzięli zaproszeni goście, poczty sztandarowe  szkół, organizacji kombatanckich, kolejarzy, straży pożarnych z trzech gmin i  Dzieci Zamojszczyzny z gminy Grabowiec wraz ze swoim włodarzem. Po mszy św. wszyscy zebrani w orszaku prowadzonym przez Ułanów przy akompaniamencie orkiestry dętej  im. Jana Pawła II z Kałuszyna przemaszerowali na Stację PKP, gdzie została odsłonięta i poświęcona Tablica upamiętniająca przybycie 28 lutego 1943 r. transportu nr 6  wysiedlonych z Zamojszczyzny, w którym znajdowało się 1064 osoby, w tym 462 dzieci. Tablicę odsłaniali: poseł wiceminister Czesław Mroczek, biskup Marek Solarczyk, wójtowie z Mrozów, Cegłowa i Grabowca: Dariusz Jaszczuk, Marcin Uchman, Tadeusz Goździejewski, burmistrz Kałuszyna Marian Soszyński, starosta miński Jan Tarczyński, p. Tadeusz Nowogrodzki – uratowane dziecko, p. Jadwiga Mizikowska Barbulant opiekunka ze Szpitalika dla Dzieci, p. Zbigniew Pawlukowski, przewodniczący Komitetu  oraz przedstawiciel kolejarzy.
Po odsłonięciu i poświęceniu Tablicy zebrani odśpiewali Hymn Polski, po czym złożono wieńce i krótko przemawiał p. Nowogrodzki. Następnie uczestnicy przeszli ścieżką wspomnień: na rampę kolejową, gdzie wszystko się zaczęło…i  do Szkoły Podstawowej, zatrzymując się chwilę na rondzie, w miejscu gdzie przed laty stała stara drewniana szkoła, w której kierownik Stefan Wolf urządził punkt rejestracji i badania najmłodszych dzieci.
W Szkole Podstawowej im. Romualda Traugutta wszystkich uczestników serdecznie powitała pani dyrektor Renata Kuligowska i p. Zbigniew Pawlukowski. Później panowie Mirosław Borczyński i Marian Pełka, dyrektorzy ośrodków kultury z Mrozów i Kałuszyna, poprowadzili część oficjalną. na którą złożyły się: referaty prelegentek dr Beaty Kozaczyńskiej i mgr Ewy Grabarczyk, wspomnienia Dzieci Zamojszczyzny, wystąpienia zaproszonych gości i zwiedzanie  wystawy okolicznościowej, zorganizowanej przez  panie bibliotekarki z Gminnej Biblioteki Publicznej w Mrozach.
Dr Beata Kozaczyńska, wykładowca Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, w referacie ”Ratować dzieci! Losy wysiedlonych z Zamojszczyzny do dystryktu warszawskiego w latach 1942-1943”, przybliżyła tło historyczne i tragizm Dzieci Zamojszczyzny z opisem ratowania dzieci w Warszawie, Siedlcach, Garwolinie, Pilawie.
Mgr Ewa Grabarczyk, nauczycielka historii i bibliotekarz Szkoły Podstawowej w Mrozach, w wystąpieniu „Mieszkańcy Mrozów w obronie Dzieci Zamojszczyzny” przedstawiła wspaniałą postawę p. Stefana Wolfa, głównego organizatora pomocy wysiedlonym z Zamojszczyzny i Szpitalika dla Dzieci u p. Antoniego Fabiańskiego, kolejarzy z  zawiadowcą stacji Zygmuntem Koszewskim na czele, dorosłych i młodzieży z Mrozów, Woli Rafałowskiej, Kuflewa, Topora, lekarzy z Rudki,  a także mieszkańców: Cegłowa, Kałuszyna, Chrościc, Jakubowa i Mińska Mazowieckiego.
Uroczystość zakończyła się wręczeniem upominków gościom honorowym z Grabowca, koncertem orkiestry dętej oraz  smacznym obiadem.
Szerzej o tej uroczystości będzie można wkrótce przeczytać w upamiętniającym to wydarzenie folderze, w którym znajdą się referaty prelegentów, zdjęcia i wywiady.

 

Ewa Grabarczyk